Ανάλυση του ελληνικού εξωτερικού εμπορίου : κλαδική ανάλυση, συγκριτικά πλεονεκτήματα, εξαγωγές και οικονομική ανάπτυξη, 2000-2014 - 1η έκδοση. - Αθήνα: Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών, 2015

Η συγκεκριμένη μελέτη διερευνά το εξωτερικό εμπόριο της ελληνικής οικονομίας, εντοπίζει τους κλάδους ή τα προϊόντα με ισχυρά συγκριτικά πλεονεκτήματα καθώς και τους δυναμικά εξελισσόμενους εξαγωγικούς κλάδους και, τέλος, εξετάζει τη σχέση μεταξύ εξαγωγών και οικονομικής μεγέθυνσης. Η διάρθρωση της μελέτης έχει ως ακολούθως: Στο Κεφάλαιο 2 γίνεται μια περιγραφική ανάλυση της εξέλιξης του Ισοζυγίου Τρεχουσών Συναλλαγών και των συνιστωσών που το συνθέτουν, όπως είναι το Εμπορικό Ισοζύγιο, το Ισοζύγιο Υπηρεσιών, το Ισοζύγιο Εισοδημάτων και το Ισοζύγιο Τρεχουσών Μεταβιβάσεων. Εξετάζονται, επίσης, τα βασικά χαρακτηριστικά τους. Στο Κεφάλαιο 3 μελετάται η διάρθρωση των εξαγωγικών και εισαγωγικών κλάδων του Εμπορικού Ισοζυγίου. Η εξαγωγική επίδοση και ο βαθμός κάλυψης των εξαγωγών σε επίπεδο μονοψήφιας, διψήφιας και τριψήφιας ταξινόμησης. Εντοπίζονται οι ταχύτατα δυναμικά εξελισσόμενοι εξαγωγικοί κλάδοι ή προϊόντα της ελληνικής οικονομίας. Παράλληλα, περιγράφεται η διαχρονική πορεία των ρυθμών μεταβολής και των μεριδίων των εξαγωγών και εισαγωγών κατά κλάδο. Εξετάζεται η γεωγραφική κατανομή των ελληνικών εισαγωγών και εξαγωγών και πραγματοποιείται μια αναλυτική μελέτη των εμπορευματικών ροών στις διάφορες χώρες καθώς και της σύνθεσης των εξαγωγικών και εισαγωγικών προϊόντων στις διάφορες χώρες. Τα στατιστικά στοιχεία προέρχονται από την ΕΛ.ΣΤΑΤ. και χρησιμοποιούμε τους μονοψήφιους, διψήφιους και τριψήφιους κλάδους της Τυποποιημένης Ταξινόμησης Διεθνούς Εμπορίου (ΤΤΔΕ). Στο Κεφάλαιο 4 διερευνάται η ανταγωνιστικότητα και τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της Ελληνικής Οικονομίας. Η εμπειρική μεθοδολογία που χρησιμοποιείται για την εξέταση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων και τη μέτρηση της διεθνούς ανταγωνιστικότητας ενός προϊόντος ή κλάδου, βασίζεται κυρίως στη θεωρία του διεθνούς εμπορίου. Τα στατιστικά δεδομένα, προέρχονται από την ΕΛ.ΣΤΑΤ. καθώς και από την Comtrade UN (United Nations). Η ανάλυση γίνεται κατά κλάδο σε επίπεδα διψήφιας και τριψήφιας κατηγοριοποίησης σύμφωνα με την Τυποποιημένη Ταξινόμηση του Διεθνούς Εμπορίου. Για την αξιολόγηση και εκτίμηση των κλάδων ή των προϊόντων που έχουν ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα, χρησιμοποιούμε τους ακόλουθους δείκτες ανταγωνιστικότητας: τον Δείκτη Αποκαλυπτόμενου Συμμετρικού Συγκριτικού Πλεονεκτήματος, τον Δείκτη Συγκριτικού Πλεονεκτήματος Εμπορίου, και τον Δείκτη εξειδίκευσης-ανταγωνιστικότητας. Η αξιολόγηση των δεικτών ανταγωνιστικότητας που αντανακλούν τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της Ελλάδας αρχικά πραγματοποιείται με τις χώρες της Ευρωζώνης, και σε ένα επόμενο στάδιο με βάση συγκεκριμένες χώρες του δείγματος, οι οποίες έχουν ιδιαίτερη σημασία στη διαμόρφωση του αποτελέσματος του εμπορικού ισοζυγίου. Συγκεκριμένα, το επιλεγμένο δείγμα συντίθεται από τις ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Ρωσία, τη Βουλγαρία, τη Ρουμανία, την Πολωνία, την Κύπρο, την Κίνα και την Τουρκία. Τέλος, πραγματοποιείται μια σύγκριση των αποτελεσμάτων των χρονικών περιόδων 1999-2001 (Δημέλη, 2004) και 2000-2014. Στο Κεφάλαιο 5 γίνεται μια εμπειρική διερεύνηση της σχέσης μεταξύ εξαγωγών και οικονομικής ανάπτυξης. Χρησιμοποιούμε ως δείγμα για την οικονομετρική μελέτη τις οικονομίες της Ευρωζώνης, εστιάζοντας στην ελληνική οικονομία. Αναλυτικότερα, εξετάζεται η ισχύς της υπόθεσης ότι οι εξαγωγές «οδηγούν» την οικονομική ανάπτυξης (Export-led-growth, ELG), η οποία έχει μελετηθεί από πλήθος άλλων ερευνητών για διάφορες χώρες, χρονικές περιόδους και εφαρμόζοντας διάφορες οικονομετρικές μεθόδους. Το ερώτημα που θα πρέπει να απαντηθεί μέσα από την ανάλυση είναι εάν η αύξηση των ελληνικών εξαγωγών θα μπορούσε να οδηγήσει σε ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας. Η μεθοδολογία που έχει επιλεγεί είναι ανάλυση συνολοκλήρωσης και αιτιότητας, τα στατιστικά στοιχεία προέρχονται από την Eurostat και ΟΟΣΑ. Τέλος, στο Κεφάλαιο 6 περιλαμβάνονται τα βασικά συμπεράσματα της μελέτης καθώς και οι προτάσεις αναπτυξιακής οικονομικής πολιτικής.