Βιβλιογραφικά στοιχεία
Executive summary -- Introduction -- Chapter 1. Primary food production -- Chapter 2. Food processing -- Chapter 3. Food retailing -- Chapter 4. Food consumption -- Chapter 5. Globalisation of the food supply chain -- Chapter 6. Foreign investments & institutions in food processing -- Chapter 7. Firms' mark-ups in food supply chains -- General conclusions & policy implications -- References
Η παραγωγή, διανομή και κατανάλωση τροφίμων έχουν αλλάξει σημαντικά τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι καταναλωτές απαιτούν μια ευρύτερη ποικιλία προϊόντων τροφίμων υψηλής αξίας λόγω της αύξησης του κατά κεφαλήν εισοδήματος, των δημογραφικών και κοινωνικοοικονομικών αλλαγών και γενικά των αλλαγών στον τρόπο ζωής. Οι αλυσίδες εφοδιασμού τροφίμων προσπαθούν να ικανοποιήσουν τις απαιτήσεις των καταναλωτών με τον αποτελεσματικότερο τρόπο, το χαμηλότερο κόστος και με σημαντικές διαρθρωτικές αλλαγές και τεχνολογικές εξελίξεις. Ωστόσο, οι δαπάνες των καταναλωτών σε προϊόντα τροφίμων ως ποσοστό των συνολικών δαπανών μειώνονται συνεχώς, το ποσοστό των τροφίμων που καταναλώνονται έξω από το σπίτι αυξάνεται, όπως και οι ανησυχίες των καταναλωτών για θέματα υγείας και ασφάλειας. Ταυτόχρονα, η μετακίνηση των τροφίμων 'από το αγρόκτημα στο τραπέζι' έχει γίνει μία πολύπλοκη διαδικασία, περιλαμβάνοντας ένα σχετικά κατακερματισμένο τομέα, όπου μερικές πολυεθνικές εταιρείες μεταποίησης τροφίμων και λιανοπωλητές ανταγωνίζονται στην παγκόσμια αγορά. Η ισορροπία δυνάμεων στην αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων έχει ουσιαστικά μετατοπιστεί από τους αγρότες, οι οποίοι κατείχαν σημαντική ισχύ κατά το παρελθόν, προς τους μεταποιητές. Οι έμποροι λιανικής πώλησης ασκούν επίσης σήμερα το μεγαλύτερο έλεγχο στην αγορά, υπαγορεύοντας τους όρους εμπορίου τόσο στους αγρότες όσο και τους μεταποιητές, ενώ επηρεάζουν σημαντικά και τις τιμές των καταναλωτών.
Λαμβάνοντας υπόψη τις σημαντικές αλλαγές που παρατηρούνται στον τομέα των τροφίμων και στον τρόπο που τα προϊόντα αυτά παράγονται, διανέμονται και καταναλώνονται, η μελέτη αυτή είχε ως βασικό στόχο τη διερεύνηση των επιπτώσεων των τάσεων αυτών καθώς και των κινητήριων δυνάμεων στις αλλαγές που παρατηρούνται σε όλους τους φορείς που ανήκουν στην αλυσίδα τροφίμων (δηλ. αγρότες, μεταποιητές τροφίμων, χονδρεμπόρους, λιανοπωλητές και καταναλωτές), δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στις άμεσες ξένες επενδύσεις. Η μελέτη συνεισφέρει στην υπάρχουσα βιβλιογραφία με δύο βασικούς τρόπους: (i) παρέχει στατιστικά στοιχεία και λεπτομερή ανάλυση της αλυσίδας εφοδιασμού τροφίμων στην Ελλάδα, χρησιμοποιώντας μια ευρεία κλίμακα πηγών και συγκριτικών προσεγγίσεων με την ΕΕ, και (ii) αναλύει σε βάθος δύο κύρια ζητήματα που εστιάζουν: στον καθορισμό μιας αποτελεσματικής πολιτικής ατζέντας για την επιτυχή προώθηση άμεσων ξένων επενδύσεων και την εκτενή ανάλυση των παραγόντων που επηρεάζουν τις επενδύσεις στον τομέα αυτό, καθώς και στην ανάλυση των συνθηκών ανταγωνισμού και της τιμολογιακής πολιτικής που ασκούνται από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς της αλυσίδας εφοδιασμού τροφίμων.
