Βιβλιογραφικά στοιχεία
Η ιστορία της Ρώμης περιγράφει και ερμηνεύει την άνοδο της μικρής πόλεως-κράτους του Λατίου σε μεγάλη δύναμη: πώς και γιατί μπόρεσε να ενώσει υπό την ηγεσία της την Ιταλία, πώς και γιατί μέσα σε μισό αιώνα επέβαλε την κυριαρχία της στις χώρες της Μεσογείου και με την αυτοκρατορία που ίδρυσε συνέβαλε αποφασιστικά στη δημιουργία της πολιτιστικής ενότητας που ονομάζεται Ευρώπη. Το εκπληκτικό αυτό φαινόμενο προξενεί ακόμη περισσότερο ενδιαφέρον αν αναλογισθεί κανείς ότι η Ρώμη ως τις αρχές της ανόδου της σε μεγάλη δύναμη, δηλ. τις τρεις πρώτες δεκαετίες του 3ου αι. π.Χ., ήταν ένα πολιτιστικά και οικονομικά καθυστερημένο κράτος. Η διαπίστωση ότι την επιτυχία της οφείλει όχι μόνο στην έλλειψη πολιτικής συνοχής των πολιτιστικά περισσότερο προηγμένων ελληνικών κρατών, αλλά και στη σύνεση της ηγεσίας της, είναι χρήσιμη για κάθε μορφωμένο πολίτη - ιδιαίτερα χρήσιμη για κάθε Έλληνα που μελετά τις περιπέτειες της πατρίδας του. Βασικά στοιχεία ιστορικής και πολιτικής μορφώσεως είναι επίσης η γνώση των αιτίων της εσωτερικής, πολιτικής και κοινωνικής, κρίσεως της Ρώμης κατά τον δεύτερο και πρώτο αιώνα π.Χ. και της παρακμής της αυτοκρατορίας κατά τον τρίτο μεταχριστιανικό αγώνα. [...] (Από τον πρόλογο του Ιω. Τουλουμάκου)
