ΠΡΟΛΟΓΟΣ | Σελ. I |
ΜΕΡΟΣ Α' | |
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1ο | |
Η ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΤΗΣ ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ - ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ | |
Α. Γενικά | Σελ. 3 |
1. Η φύση της Εγκληματολογίας | Σελ. 3 |
2. Τα χαρακτηριστικά στοιχεία της Εγκληματολογίας | Σελ. 7 |
3. Σύντομη ιστορική εξέλιξη | Σελ. 8 |
4. Οι σχολές της Εγκληματολογίας | Σελ. 10 |
5. Το πραγματικό έγκλημα | Σελ. 11 |
Β. Η αντεγκληματική πολιτική | Σελ. 16 |
1. Εσωτερικές αντιδράσεις στο έγκλημα | Σελ. 17 |
α. Η αστυνομική αντεγκληματική πολιτική | Σελ. 18 |
β. Η θυματολογική αντεγκληματική πολιτική/Αντεγκληματική | Σελ. 21 |
γ. Η σωφρονιστική αντεγκληματική πολιτική | Σελ. 22 |
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2ο | |
Η ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΣ | |
Α. Βιολογικές θεωρίες | Σελ. 24 |
1. Η θεωρία του Lombroso | Σελ. 24 |
2. Οι μετα-λομπροζιανοί ερευνητές | Σελ. 26 |
Β. Ψυχολογικές - Ψυχαναλυτικές θεωρίες | Σελ. 28 |
1. Ψυχανάλυση και Έγκλημα | Σελ. 28 |
α. Χρόνια Εγκληματικότητα | Σελ. 28 |
β. Τυχαία εγκληματικότητα | Σελ. 29 |
2. Η έννοια της ψυχικής παρέκκλισης | Σελ. 30 |
α. Στην ψυχαναλυτική θεωρία | Σελ. 30 |
β. Η ψυχική παρέκκλιση στην Ατομική Ψυχολογία | Σελ. 32 |
γ. Η ψυχική «παρέκκλιση» ως Απαλλοτρίωση | Σελ. 34 |
Γ. Κοινωνιολογικές θεωρίες | Σελ. 35 |
1. Η θεωρία της έντασης (strain theory) | Σελ. 35 |
2. Η θεωρία της σύγκρουσης κανόνων συμπεριφοράς | Σελ. 38 |
3. Η θεωρία του διαφορικού συγχρωτισμού | Σελ. 39 |
4. Η θεωρία του ελέγχου (control theory) | Σελ. 41 |
5. Η θεωρία του χαρακτηρισμού (labeling theory) | Σελ. 42 |
6. Η θεωρία της κοινωνικής σύγκρουσης (conflict theory) | Σελ. 43 |
7. Η έννοια της «κοινότητας» στην εγκληματολογική επιστήμη και ο κοινωνικός έλεγχος | Σελ. 46 |
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3ο | |
Η ΠΡΟΕΓΚΛΗΜΑΤΙΚΗ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΤΗΤΑ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΗΣ ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ - ΤΗΣ ΕΠΟΝΟΜΑΖΟΜΕΝΗΣ «ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΠΕΡΑΣΜΑΤΟΣ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ» | |
ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ THΣ ΠΡΟΕΓΚΛΗΜΑΤΙΚΗΣ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΤΗΤΑΣ | Σελ. 48 |
Α. Ο προσδιορισμός της έννοιας | Σελ. 48 |
1. Η θεωρητική εξέλιξη της προεγκληματικής επικινδυνότητας | Σελ. 48 |
2. Ο ορισμός και η ένταξη της προεγκληματικής επικινδυνότητας | Σελ. 49 |
3. Διακρίσεις των προεγκληματικών καταστάσεων | Σελ. 51 |
B. Η προεγκληματική επικινδυνότητα κατά το πέρασμα στην πράξη | Σελ. 52 |
1. Το πέρασμα στην πράξη από ένα άτομο | Σελ. 52 |
α. Η πιθανολόγηση του εγκλήματος από τις διαρκείς καταστάσεις | Σελ. 52 |
i. Οι οικογενειακές καταστάσεις | Σελ. 53 |
ii. Τα εγκληματικά ζεύγη και η διάκρισή τους | Σελ. 54 |
iii. Οι επαγγελματικές καταστάσεις | Σελ. 60 |
β. Η πιθανολόγηση του εγκλήματος από τις στιγμιαίες καταστάσεις | Σελ. 60 |
i. Οι καταστάσεις ερωτικού πάθους και βίας | Σελ. 61 |
ii. Οι περιστασιακές παραβάσεις | Σελ. 61 |
2. Το πέρασμα στην πράξη από ομάδα | Σελ. 62 |
α. Οι ομάδες των νέων | Σελ. 62 |
β. «Εγκλήματα» του όχλου | Σελ. 63 |
i. Η από κοινού δράση | Σελ. 64 |
ii. Η συλλογική ώθηση | Σελ. 64 |
iii. Η απελευθέρωση των τάσεων | Σελ. 65 |
ΜΕΡΟΣ Β' | |
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4ο | |
ΤΟ ΟΡΓΑΝΩΜΕΝΟ ΕΓΚΛΗΜΑ | |
Α. Εννοιολογικός προσδιορισμός | Σελ. 71 |
Β. Σύντομη ιστορική εξέλιξη | Σελ. 72 |
1. Η θεωρία της Ξένης Συνωμοσίας (Alien Conspiracy) | Σελ. 72 |
2. Η Θεωρία του Μαφιόζικου Μύθου | Σελ. 73 |
Γ. Η Διεθνής Αντιμετώπιση του Οργανωμένου Εγκλήματος | Σελ. 74 |
1. Η αντίδραση του ΟΗΕ | Σελ. 74 |
2. Η αντιμετώπιση του Διασυνοριακού Εγκλήματος | Σελ. 75 |
3. Η λαθρομετανάστευση και η λαθρεμπορία. | Σελ. 75 |
4. Η αντιμετώπιση του Οργανωμένου εγκλήματος από τον Έλληνα νομοθέτη. | Σελ. 76 |
Δ. Διαφθορά και Ξέπλυμα βρώμικου χρήματος | Σελ. 77 |
1. Έννοιες | Σελ. 77 |
2. Το ξέπλυμα βρώμικου χρήματος και τα μέτρα για την καταπολέμηση της δωροδοκίας | Σελ. 79 |
3. Διαφθορά και Ελληνική Νομοθεσία | Σελ. 80 |
4. Διαφθορά-Διαπλοκή και ΜΜΕ | Σελ. 80 |
Ε. Οργανωμένη εμπορία ανθρώπων | Σελ. 83 |
1. Τα εγκλήματα μίσους | Σελ. 87 |
2. Η εμπορία γυναικών | Σελ. 87 |
ΣΤ. Εμπορία και πορνογραφία των ανηλίκων (Παιδοφιλία - Πορνογραφία - Οργανωμένο έγκλημα) | Σελ. 89 |
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5ο | |
ΟΙ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΤΩΝ ΕΓΚΛΗΜΑΤΙΩΝ | |
A. Οι ανήλικοι εγκληματίες | Σελ. 97 |
1. Η πρόληψη της εγκληματικότητας των ανηλίκων | Σελ. 97 |
2. Η θεωρητική ερμηνεία της εγκληματικότητας των ανηλίκων | Σελ. 99 |
3. Ανήλικοι και σελίδες κοινωνικής δικτύωσης | Σελ. 102 |
α. Η έννοια του εκφοβισμού στο σχολικό περιβάλλον και οι διακρίσεις του | Σελ. 102 |
i. Παραδοσιακός - Ηλεκτρονικός Εκφοβισμός | Σελ. 102 |
ii. Διακρίσεις Ηλεκτρονικού Εκφοβισμού | Σελ. 103 |
iii. Μορφές Ηλεκτρονικού εκφοβισμού και έλλειψη προστασίας από τους ιστότοπους κοινωνικής δικτύωσης | Σελ. 104 |
iv. Έρευνα για τον Εκφοβισμό | Σελ. 107 |
β. Τα συνήθη λάθη και η νομική προστασία των θυμάτων | Σελ. 110 |
i. Εισαγωγή | Σελ. 110 |
ii. Οριοθέτηση του προβλήματος | Σελ. 111 |
iii. Η διακινδύνευση της προστασίας προσωπικών δεδομένων στις σελίδες κοινωνικής δικτύωσης | Σελ. 113 |
iv. Ο ηλεκτρονικός εκφοβισμός ανηλίκων (cyberbullying) | Σελ. 115 |
v. Προβλήματα σχετικά με το ποινικό δίκαιο | Σελ. 116 |
γ. Νομοθετικές πρωτοβουλίες από τη Διεθνή Κοινότητα | Σελ. 118 |
i. Η ασφαλής χρήση του Διαδικτύου και οι σελίδες κοινωνικής δικτύωσης | Σελ. 119 |
ii. Η Προστασία των Προσωπικών Δεδομένων και της ιδιωτικής ζωής | Σελ. 121 |
iii. Η καταπολέμηση της σεξουαλικής εκμετάλλευσης παιδιών και της παιδικής πορνογραφίας στο διαδίκτυο | Σελ. 123 |
δ. Το παράδειγμα των ΗΠΑ | Σελ. 123 |
ε. Το νομικό πλαίσιο στον ελληνικό χώρο | Σελ. 126 |
στ. Επίμετρο | Σελ. 128 |
Β. Οι γυναίκες εγκληματίες | Σελ. 129 |
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6ο | |
Η ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΛΟΓΙΚΗ ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗ ΚΑΙ ΑΝΤΙΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗ ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΝΑΡΚΩΤΙΚΩΝ | |
Α. Εισαγωγή | Σελ. 134 |
Β. Η σύγχρονη αντιαπαγόρευση των ναρκωτικών, στα πλαίσια της κριτικής εγκληματολογίας | Σελ. 135 |
Γ. Τα αποτελέσματα των ναρκωτικών | Σελ. 137 |
1. Πρωτογενή αποτελέσματα | Σελ. 137 |
2. Δευτερογενή αποτελέσματα | Σελ. 140 |
Δ. Οι χρήστες ψυχοτρόπων ουσιών | Σελ. 141 |
Ε. Το κοινωνικό περιβάλλον | Σελ. 144 |
ΣΤ. Η ποινικοποίηση της χρήσης και το ποινικό σύστημα | Σελ. 146 |
Ζ. Τα εναλλασσόμενα συστήματα της θεραπευτικής βοήθειας και της εκπαιδευτικής πληροφόρησης | Σελ. 147 |
Η. Τελικές παρατηρήσεις | Σελ. 149 |
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7ο | |
ΤΑ ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΒΙΑΣ - ΤΑ ΒΙΑΙΑ ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΤΑ ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΒΙΑΙΟΠΡΑΓΙΑΣ | |
Α. Τα εγκλήματα βίας με τη στενή έννοια | Σελ. 151 |
1. Εγκλήματα με απειλή βίας (εξαναγκασμός) | Σελ. 151 |
2. Εγκλήματα παράνομης κατακράτησης | Σελ. 152 |
3. Εγκλήματα βίας (σωματικής, ψυχολογικής) | Σελ. 152 |
α. Τα βίαια εγκλήματα | Σελ. 152 |
β. Τα εγκλήματα βιαιοπραγίας | Σελ. 152 |
γ. Η βία στο σωφρονιστικό δίκαιο | Σελ. 153 |
Β. Ορισμένα Εγκλήματα Βίας και Βιαιότητας | Σελ. 153 |
1. Η Ληστεία (άρθρο 380 ΠΚ) | Σελ. 153 |
2. Ο Βιασμός | Σελ. 155 |
3. Τα εγκλήματα μίσους | Σελ. 157 |
4. Η Πολιτική Βία | Σελ. 158 |
5. Η τρομοκρατία | Σελ. 159 |
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8o | |
ΤΑ ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΒΙΑΣ ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΑ | |
Α. Η απειλητική εμφάνιση του φαινομένου της βίας | Σελ. 161 |
1. Πόλη και βία | Σελ. 161 |
2. Βία και Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης | Σελ. 163 |
α. Εγκλήματα Βίας και Τύπος | Σελ. 164 |
β. Εγκλήματα Βίας και Διαδίκτυο | Σελ. 166 |
Β. Η ενδοοικογενειακή βία | Σελ. 167 |
Γ. Η θεωρητική και εμπειρική έρευνα του φαινομένου της ενδοοικογενειακής βίας | Σελ. 171 |
Δ. Η ποινική διαμεσολάβηση | Σελ. 176 |
E. Τελικές παρατηρήσεις | Σελ. 178 |
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9ο | |
ΤΟ ΕΓΚΛΗΜΑ ΤΟΥ ΛΕΥΚΟΥ ΠΕΡΙΛΑΙΜΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΓΚΛΗΜΑ | |
Α. Η έννοια του εγκλήματος | Σελ. 180 |
Β. Οριοθέτηση του εγκλήματος του λευκού περιλαίμιου από το οικονομικό έγκλημα | Σελ. 191 |
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10ο | |
ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ | |
Α. Παγκοσμιοποίηση και έθνος - κράτος | Σελ. 195 |
Β. Παγκοσμιοποίηση - Εγκληματολογία και ποινικό σύστημα | Σελ. 197 |
1. Τάσεις παγκοσμιοποίησης της εγκληματολογίας και του ποινικού συστήματος | Σελ. 197 |
2. Πρώτες εκδοχές | Σελ. 199 |
α. Το έγκλημα και η κοινωνική ανάπτυξη | Σελ. 200 |
β. Το έγκλημα και η κοινωνική δυσλειτουργία | Σελ. 201 |
γ. Οι οικονομίες του εγκλήματος στην παγκοσμιοποίηση | Σελ. 202 |
3. Το έγκλημα ως επιλογή εργασίας | Σελ. 203 |
Γ. Το παγκοσμιοποιημένο έγκλημα ως παγκόσμια παράνομη αγορά | Σελ. 204 |
1. Η παράνομη παγκόσμια αγορά | Σελ. 204 |
2. Παγκοσμιοποίηση και παράνομη διακίνηση ανθρώπων | Σελ. 207 |
3. Παγκοσμιοποίηση και παράνομη διακίνηση αγαθών (ναρκωτικών όπλων τοξικών αποβλήτων, κ.ά.) | Σελ. 209 |
4. Παγκοσμιοποίηση και ξέπλυμα βρώμικου χρήματος | Σελ. 211 |
5. Παγκοσμιοποίηση και διαφθορά | Σελ. 212 |
6. Τα ειδικότερα χαρακτηριστικά και οι συνέπειες του παγκοσμιοποιημένου εγκλήματος | Σελ. 214 |
Δ. Οι τοπικές διαστάσεις του παγκοσμιοποιημένου εγκλήματος | Σελ. 215 |
1. Οι θεωρίες της ευκαιρίας στην Εγκληματολογία | Σελ. 215 |
2. Το κοινωνικό πλαίσιο της ευκαιρίας του εγκλήματος και της παρέκκλισης | Σελ. 216 |
3. Το παγκοσμιοποιημένο έγκλημα ως έγκλημα επιλογής τρόπου ζωής | Σελ. 216 |
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ | Σελ. 219 |
Αντικείμενο του έργου «Εγχειρίδιο Εγκληματολογίας» αποτελεί αφενός η παρουσίαση της επιστήμης και του αντικειμένου της εγκληματολογίας, αφετέρου οι κατά τα τελευταία χρόνια πρόοδοι που έχουν γίνει πάνω στη γνώση του εγκληματικού φαινομένου αλλά και οι νέες μορφές εγκληματικότητας. Ειδικότερα, στο Πρώτο Μέρος μετά από μια σύντομη παρουσίαση της επιστήμης της εγκληματολογίας και του αντικειμένου της, γίνεται αναφορά στην αντεγκληματική πολιτική (αστυνομική - θυματολογική - σωφρονιστική), στις εσωτερικές αντιδράσεις στο έγκλημα, στην αιτιολογία του εγκλήματος βάσει των βιολογικών θεωριών (θεωρία του Lombroso), των ψυχολογικών-ψυχαναλυτικών θεωριών (χρόνια εγκληματικότητα - τυχαία εγκληματικότητα) αλλά και των κοινωνιολογικών θεωριών. Το Πρώτο Μέρος του έργου ολοκληρώνεται με την παρουσίαση της προεγκληματικής επικινδυνότητας, των χαρακτηριστικών της και του προσδιορισμού της έννοιάς της. Το Δεύτερο Μέρος του έργου, ξεκινάει με την παρουσίαση του οργανωμένου εγκλήματος, όπου μετά από μια σύντομη ιστορική ανασκόπηση, αναλύονται ζητήματα που αφορούν στη διεθνή αντιμετώπιση του οργανωμένου εγκλήματος (διασυνοριακό έγκλημα, λαθρομετανάστευση, λαθρεμπορία) αλλά και στις κατʼ ιδίαν μορφές του οργανωμένου εγκλήματος, όπως τη διαφθορά, το ξέπλυμα βρώμικου χρήματος, τη δωροδοκία, την εμπορία ανθρώπων, την εμπορία γυναικών, την παιδική πορνογραφία και την παιδοφιλία. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στους ανήλικους εγκληματίες (σχολικός εκφοβισμός, cyberbullying, σεξουαλική εκμετάλλευση μέσω διαδικτύου) αλλά και στις γυναίκες εγκληματίες. Η απαγόρευση χρήσης ναρκωτικών, τα εγκλήματα σωματικής, ψυχολογικής και πολιτικής βίας (τρομοκρατία, ληστεία, βιασμός, ενδοοικογενειακή βία), τα οικονομικά εγκλήματα αλλά και η επίδραση της παγκοσμιοποίησης στην αύξηση της εγκληματικότητας παρουσιάζονται επίσης αναλυτικά με την παράθεση χρηστικών υποσημειώσεων.