Todorov, Tzvetan (1939-2017)

Ο Τσβετάν Τοντορόφ (1939-2017) γεννήθηκε στη Σόφια της Βουλγαρίας. Σπούδασε φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο της Σόφιας. Εγκαταστάθηκε στο Παρίσι το 1963. Μαθητής του Ρολάν Μπαρτ, εντάχθηκε αρχικά στην παράδοση του φορμαλισμού και στο κίνημα του στρουκτουραλισμού. Η δεκαετία του '80 σηματοδοτεί μια ριζική στροφή στο έργο του που σφραγίζεται από την ενασχόλησή του με τον διαφωτισμό. Αντικείμενα της έρευνάς του καθίστανται ο ρατσισμός, η αποικιοκρατία, ο εθνοκεντρισμός και η αναζήτηση ενός καινούργιου ανθρωπισμού. Στο έργο του διασταυρώνονται η ιστορία, η ανθρωπολογία, η πολιτική φιλοσοφία και η θεωρία της λογοτεχνίας. Επίτιμος διευθυντής ερευνών στο γαλλικό Εθνικό Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών (CNRS). Είχε βραβευτεί από τη Γαλλική Ακαδημία για το σύνολο του έργου του. Εξέδωσε πολυάριθμα κείμενα γύρω από τη λογοτεχνική θεωρία, την ιστορία των ιδεών και την ανάλυση των πολιτιστικών φαινομένων. Σ' αυτά περιλαμβάνονται: "Theorie de la litterature, textes des formalistes russes", Seuil, 1966 (ελλ. εκδ. "Θεωρία λογοτεχνίας: Κείμενα των Ρώσων φορμαλιστών", Οδυσσέας, 1995), "Litterature et signification", Larousse, 1967, "Introduction a la litterature fantastique", Seuil, 1970 (ελλ. εκδ. "Εισαγωγή στη φανταστική λογοτεχνία", Οδυσσέας, 1991), "Poetique de la prose", Seuil 1971 (ελλ. εκδ. "Ποιητικη", Γνώση, 1989), "Qu’est-ce que le structuralisme?", Seuil, 1977, "Symbolisme et interpretation", Seuil, 1978, "La Conquete de l'Amerique, la question de l'autre", Seuil, 1982 (ελλ. εκδ. "Η κατάκτηση της Αμερικής: Το πρόβλημα του Άλλου", Νήσος, 2004), "Recits azteques de la conquete" (με τον Georges Baudot), Seuil, 1983, "Critique de la critique", Seuil, 1984 (ελλ. εκδ. "Κριτική της κριτικής", μτφρ. Γιάννης Κιουρτσάκης, Πόλις, 1994), "Nous et les autres", Seuil, 1989, "Face a l’extreme", Seuil, 1991 (ελλ. εκδ. "Απέναντι στο ακραίο", μτφρ. Βασίλης Τομανάς, Νησίδες, 2002), "Les Morales de l’histoire", Grasset, 1991, "L’Homme depayse", Seuil, 1996 (ελλ. εκδ. "Ο εκπατρισμένος", μτφρ. Οντέτ Βαρών-Βασάρ, Πόλις, 1999), "Benjamin Constant: la passion democratique", Hachette, 1997, "Le Jardin imparfait: la pensee humaniste en France", Grasset, 1998, "Eloge du quotidien", Adam Biro, 1998, "La Fragilite du bien: le sauvetage des Juifs bulgares" (επιμ.), Le Grand Livre du Mois, 1999, "Memoire du mal, tentation du bien", Robert Laffont, 2000 (ελλ. εκδ. "Μνήμη του κακού, πειρασμός του καλού", Εστία, 2003), "Le nouveau desordre mondial. Reflexions d’un europeen", Robert Laffont, 2003 (ελλ. εκδ. "Η νέα διεθνής αταξία: στοχασμοί ενός Ευρωπαίου", Εστία, 2004), "Les Aventuriers de l'absolu", Robert Laffont, 2006, "L'Esprit des Lumieres, Robert Laffont, 2006, "La Litterature en peril: Tzvetan Todorov evoque son passe, personnel et intellectuel", Flammarion, 2007 (ελλ. έκδ. "Η λογοτεχνία σε κίνδυνο", Πόλις, 2013), "La Peur des barbares: Au-dela du choc des civilisations", 2008 (ελλ. έκδ. "Ο φόβος των βαρβάρων: Πέρα από τη σύγκρουση των πολιτισμών", Πόλις, 2009), "L' Experience totalitaire. La signature humaine, 2010, "Goya a l'ombre des Lumieres", 2011, "Les Ennemis intimes de la democratie", 2012 (ελλ. έκδ. "Οι εσωτερικοί εχθροί της δημοκρατίας", Πατάκης, 2013), "La Peinture des Lumieres", 2014, "Insoumis", 2015. Έφυγε από τη ζωή στο Παρίσι στις 7 Φεβρουαρίου 2017, σε ηλικία 77 ετών.