Humbert, Michel [Συγγραφέας]. Institutions politiques et sociales de l'antiquite

Η συνοπτική παρουσίαση του σκηνικού δίδει μια ιδέα του θεμελιώδους δεσμού, ο οποίος εγκαθίσταται μεταξύ των φυσικών δεδομένων, κλίματος, γεωφυσικού ανάγλυφου, φύσης του εδάφους, και των μορφών της εξουσίας. Γεωγραφικές σταθερές εξηγούν αρκετές από τις ιδιοσυστασίες των διάφορων αρχαίων πολιτικών κοινωνιών, είτε πρόκειται για τους τύπους διακυβέρνησης, είτε για τον ρόλο του πολίτη ή γι' αυτήν τη σχέση του ανθρώπου με τον γεωγραφικό χώρο, που βρίσκεται στην καρδιά της αρχαίας νοητικής σύλληψης του Κράτους. Κατόπιν, η είσοδος στη σκηνή των δρώντων θα επιτρέψει κυρίως να μνημονεύσουμε εκείνα τα άτομα που, στη συνέχεια, δεν θα τα δούμε ποτέ να διαδραματίζουν έναν πολιτικό ρόλο: τις γυναίκες, τους ξένους, τους δούλους, αυτές τις αριθμητικά, θρησκευτικά, οικονομικά μείζονες συνιστώσες της κοινωνίας, αλλά τις οποίες η Ελλάς και ο Ρωμαϊκός κόσμος απέκλεισαν εξ ορισμού και δίχως κανέναν ενδοιασμό από την κοινότητα των πολιτών.
Η Ελλάς και η Ρώμη, πάντοτε διακριτές μέσα στο σώμα αυτού του πονήματος, θα βρεθούν, κατ' εξαίρεση, αντιπαρατιθέμενες σε τούτη την εισαγωγή: ως είδος πρόσκλησης σε μια απαραίτητη σύγκριση, την οποία ο φοιτητής, ο αναγνώστης, καλείται να επιχειρήσει ο ίδιος σε κάθε στιγμή, με την πεποίθηση ότι μόνο μια συνεχής παραβολή θα τον κάμει να αντιληφθεί πλήρως την ιδιαιτερότητα των δύο τόσο διαφορετικών αλλά και τόσο αλληλοσυμπληρούμενων διανοητικά εμπειριών: αυτών της Ελλάδας και της Ρώμης.